پژوهش بررسی تأثیر تمرینات هوازی بر BMI و ایمونوگلوبولین های متخب سرم مردان میسانسال در 113 صفحه ورد قابل ویرایش

پژوهش بررسی تأثیر تمرینات هوازی بر BMI و ایمونوگلوبولین های متخب سرم مردان میسانسال در 113 صفحه ورد قابل ویرایش

فهرست مطالب

عنوان صفحه

بسم الله............................................................................................................................. الف

عنوان................................................................................................................................. ب

سپاسگزاری........................................................................................................................ ج

تقدیم به ............................................................................................................................. د

فرم ب................................................................................................................................. ز

فهرست مطالب.................................................................................................................... ه

فهرست جدول ها ............................................................................................................... و

فهرست شکل ها................................................................................................................. و

فهرست نمودارها................................................................................................................ ی

فهرست پیوست ها ............................................................................................................ ی

فصل اول : طرح پژوهش

مقدمه ................................................................................................................................ 2

بیان مسأله.......................................................................................................................... 3

ضرورت و اهمیت پژوهش.................................................................................................... 5

اهداف پژوهش.................................................................................................................... 6



پیش فرض های پژوهش...................................................................................................... 7

فرضیه های پژوهش............................................................................................................ 7

محدودیتهای پژوهش.......................................................................................................... 8

تعریف اصطلاح ها و واژه ها................................................................................................. 9

فصل دوم : پیشینه پژوهش

مقدمه................................................................................................................................ 13

سیستم ایمنی................................................................................................................... 13

چگونه بوجود آمدن پاسخ ایمنی....................................................................................... 14

ایمنی ذاتی........................................................................................................................ 15

ایمنی اکتسابی................................................................................................................... 16

آنتی ژن............................................................................................................................. 17

آنتی بادی........................................................................................................................... 17

کمپلمان............................................................................................................................. 18

گلبولهای سفید................................................................................................................. 18

لنفوسیت ها ...................................................................................................................... 19

لنفوسیت T....................................................................................................................... 21

لنفوسیت B ...................................................................................................................... 22

چگونگی تولید ایمونوگلوبولین.......................................................................................... 22




ایمونوگلوبولین................................................................................................................... 25

ایمونوگلوبولین G ............................................................................................................. 27

ایمونوگلوبولین A ............................................................................................................. 28

ایمونوگلوبولین M ............................................................................................................ 30

فعالیت بدنی و سیستم ایمنی ........................................................................................... 31

پاسخهای ایمنی ورزشکاران............................................................................................... 32

تغییرات BMI .................................................................................................................. 34

تغییرات هورمون کورتیزول............................................................................................... 35

تغییرات کاتکولامین ها..................................................................................................... 37

تغییرات گلوتامین پلاسما.................................................................................................. 39

فعالیت بدنی و ایمونوگلوبولین های سرم........................................................................... 40

نتایج برخی از تحقیقات قبل از سال 1990..................................................................... 58

فصل سوم : روش شناسی پژوهش

مقدمه................................................................................................................................ 62

جامعه آماری...................................................................................................................... 62

نمونه آماری و روش نمونه گیری......................................................................................... 62

متغیرهای پژوهش............................................................................................................. 63

ابزار و وسایل اندازه گیری................................................................................................. 64



ط


روشهای اندازه گیری و نحوة انجام کار............................................................................... 65

روشهای آماری.................................................................................................................. 66

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده ها

مقدمه............................................................................................................................... 68

ویژگیهای آزمودنیها.......................................................................................................... 69

فرضیه ها........................................................................................................................... 70

فصل پنجم : بحث و بررسی

مقدمه................................................................................................................................ 79

خلاصه پژوهش.................................................................................................................. 79

یافته های پژوهش............................................................................................................. 80

بحث و بررسی.................................................................................................................... 80

نتیجه گیری کلی............................................................................................................... 86

پیشنهادها ........................................................................................................................ 87











فهرست جداول

عنوان صفحه

جدول 4-1 : توصیف مشخصات جسمانی و عوامل مورد نظر آزمودنیها ............................ 69

جدول 4-2 : آزمون t جهت بررسی معناداری تغییرات BMI مردان چاق قبل و پس از تمرین 71

جدول 4-3 : آزمون t جهت بررسی معناداری تغییرات IgA مردان چاق قبل و پس از تمرین 72

جدول 4-4 : آزمون t جهت بررسی معناداری تغییرات IgG مردان چاق قبل و پس از تمرین 73

جدول 4-5 : آزمون t جهت بررسی معناداری تغییرات IgM مردان چاق قبل و پس از تمرین 74

جدول 4-6 : آزمون t جهت بررسی معناداری تغییراتBMI مردان غیر چاق قبل و پس از تمرین 75

جدول 4-7 : آزمون t جهت بررسی معناداری تغییرات IgA مردان غیرچاق قبل و پس از تمرین 76

جدول 4-8 : آزمون t جهت بررسی معناداری تغییراتIgG مردان غیر چاق قبل و پس از تمرین 77

جدول 4-9 : آزمون t جهت بررسی معناداری تغییراتIgM مردان غیر چاق قبل و پس از تمرین 78



فهرست شکل ها

عنوان صفحه

شکل 2-1 : ساختمان کلی ایمونوگلوبولین ها.................................................................... 25

شکل 5-1 : تأثیر تمرینات هوازی بر BMI و سطوح ایمونوگلوبولین های A ، G ، M .... 86





فهرست نمودارها

عنوان صفحه

نمودار 4-1 : میانگین BMI مردان چاق قبل و پس از تمرین ......................................... 71

نمودار 4-2 : میانگین IgA مردان چاق قبل و پس از تمرین ........................................... 72

نمودار 4-3 : میانگین IgG مردان چاق قبل و پس از تمرین ........................................... 73

نمودار 4-4 : میانگین IgM مردان چاق قبل و پس از تمرین .......................................... 74

نمودار 4-5 : میانگین BMI مردان غیر چاق قبل و پس از تمرین .................................. 75

نمودار 4-6 : میانگین IgA مردان غیر چاق قبل و پس از تمرین .................................... 76

نمودار 4-7 : میانگین IgG مردان غیر چاق قبل و پس از تمرین .................................... 77

نمودار 4-8 : میانگین IgM مردان غیر چاق قبل و پس از تمرین ................................... 78



فهرست پیوست ها

عنوان صفحه

پیوست شماره (1) ............................................................................................................ 91

پیوست شماره (2)............................................................................................................. 92

پیوست شماره (3) : .......................................................................................................... 93



منابع ................................................................................................................................. 94





مقدمه

جهان و پدیده های موجود در آن همواره در حال تأثیر مقابل بر یکدیگر و تغییر می باشند، در اثر این تحولات که منجر به پیشرفت تمدن و زندگی ماشینی در عصر حاضر شده است، بیماریها ومشکلات فراوانی نیز برای انسان بوجود آورده است. برای مبارزه با چنین مشکلاتی، تلاشهای زیادی صورت گرفته که یکی از مهمترین آنها ورزش و فعالیت بدنی است.

در میان رشته های متنوع علمی، رشته تربیت بدنی و علوم ورزشی نیز به مروز زمان دچار دگرگونی شده و با کشف مسایل جدید روز به روز، دامنه آن گسترده تر وپیچیده تر شده است، با این وجود باید اذعان نمود که هنوز بشر در ابتدای راه است و مسایل زیادی باید مورد بررسی قرار گیرد.

تلاش محققین امروزی در فکر حل بسیاری از مسایل تربیت بدنی و ارتباط آن با رشته های دیگر علمی است، از آنجایی که کسب و حفظ سلامتی از جمله اهداف مهم تربیت بدنی می باشد، به همین دلیل ارتباط تنگاتنگی با علم پزشکی دارد که تداخل این دو علم با یکدیگر باعث بوجود آمدن شاخة جدیدی به نام طب ورزشی گشته است که رسالت بررسی کیفیت و کمیت ورزشهای مختلف را، از نقطه نظر تأمین سلامت جسمانی افراد برعهده دارد. تعداد زیادی از پژوهشگران تلاش کرده اند تا تأثیر ورزش و فعالیت بدنی بر عملکرد اعضای مختلف بدن، مثل قلب، ریه، کلیه، عضلات و غیره را به اثبات برسانند.

امروزه پدیده تربیت بدنی و ورزش به عنوان یک ضرورت انکار ناپذیر و یک نیاز اساسی مورد توجه همگان قرار گرفته است. از آثار مفید این پدیده، تأمین سلامت روانی و جسمانی و کاهش هزینه های درمانی برای تمام افراد جامعه است. همة افراد در هر مقطع سنی که باشند چه مرد و چه زن، چه پیر و چه جوان می باید به فعالیتهای ورزشی بپردازند تا ازاثرات مفید آن بهره مند شوند. در جهان ورزش علاوه بر جنبه های قهرمانی و افتخارات، مسایل دیگری مانند افزایش قدرت بدنی، کاهش اختلالات، تقویت سیستم دفاعی بدن، کاهش اثرات سوء بعضی از تمرینات و به طور کلی بالا بردن کارائی جسمی و روانی نیز مد نظر می باشد و به همین دلیل مطالعات فراوانی انجام گرفته است تا ارتباط وتأثیرات تمرینات ورزشی و فعالیت های جسمانی بر سیستمهای مختلف بدن مشخص شود و اثرات هریک در کوتاه مدت و یا دراز مدت ارزیابی شود تا با ارائه طرحهای نوین در حیطة فعالیتهای ورزشی علاوه بر اینکه پایه علمی و تحقیقی ورزش محکم تر گردد، زمینة انجام بهتر این فعالیتها و تندرستی و شادابی حاصل آید.

در همین راستا پژوهش حاضر درصدد بررسی اثر فعالیت بدنی بر برخی از اجزاء سیستم ایمنی و شاخص تودة بدنی می باشد.

بیان مسأله

یکی از مهمترین تأثیرات ورزش و فعالیت بدنی که شاید کمتر در مورد آن بحث شده است نقش ورزش در تقویت یا تضعیف سیستم دفاعی بدن است که در صورت کارکرد نامناسب آن، ادامه حیات برای انسان میسر نیست، با توجه به نقش مهم سیستم ایمنی در حفظ سلامتی انسانها و اثراتی که ورزش و فعالیت بدنی در این خصوص دارند، بررسی نقش فعالیتهای بدنی بر روی سیستم ایمنی بدن انسان، از ارزش ویژه ای برخوردار می باشند.

بدن انسان از راههای مختلف می تواند در برابر تمام میکرو ارگانیسمهایی که قادرند به بافتها و اندامها آسیب برسانند، از خود مقاومت نشان دهد که یکی از این راهها، تولید آنتی کر یا پادتن می باشد. ایمونوگلوبولین ها، بویژه IgG ، IgA ، IgM از آنتی کورهای مهم بدن محسوب می شوند که بیشترین مقدار ایمونوگلوبولین های سرم خون و مایعات بافتی را شامل می شوند. این ایمونوگلوبولین ها به میزان زیادی در طی پاسخ ایمنی ثانویه تولید شده و دارای ظرفیت انتشار بسیار بالایی هستند که می توانند سریعتر از سایر ایمونوگلوبولین ها وارد فضای خارج عروق شوند و بعلاوه تمایل زیادی در اتصال به آنتی ژن دارند که در نتیجه سریعتر و بیشتر به آنتی ژن ها متصل شده و باعث از بین رفتن آنها می شوند و از این طریق، نقش مهمی در سلامتی انسان ایفا می کنند [4 و 11 و 16] .

تمرینات بدنی بویژه تمرینات هوازی موجب آمادگی دستگاههای حیاتی بدن از قبیل قلب، ریه، عضلات و همچنین باعث افزایش نیرو و بهبود دستگاههای تولید انرژی در عضلات شده و خستگی را به تعویق می اندازد [2 و 15] .

از آنجائیکه هدف اصلی تربیت بدنی تأمین سلامتی است پژوهشگر قصد دارد با اعمال یک برنامة ورزشی منتخب هوازی در بین مردان میانسال به این سؤال پاسخ دهد که آیا این نوع تمرین می تواند باعث ایجاد تغییرات در BMI و میزان سه نوع ایمونوگلوبولین A ، G، M و در نهایت سیستم ایمنی گردد؟





ضرورت و اهمیت پژوهش :

سیستم ایمنی یکی از مهمترین عواملی است که نقش ویژه ای در زندگی انسانها ایفا می کند [4 و 11] . با توجه به پیشرفت تکنولوژی و احاطه انسان بوسیله عوامل ماشینی و صنعتی از یکسو و همچنین نیاز به آرامش جسمانی و رهایی از مشکلات ناشی از زندگی ماشینی عصر حاضر از سوی دیگر، نیازبه فراهم ساختن محیطی که بتواند به دور از دغدغه های روزانه، به انسان فراغ بال ببخشد، همواره مورد توجه صاحب نظرات و علاقمندان به علوم ورزشی قرار گرفته است. دانشمندان سعی می کنند تا با آزمایش پارامترهای مختلف مرتبط با سیستم ایمنی و فعالیتهای ورزشی، دستاوردهای قابل اطمینان و نتیجه بخشی به عموم عرضه کنند.

اما دلایل چندی که محقق را بر آن داشت تا در این زمینه به پژوهش بپردازد عبارتند از :

1- نیاز به مطالعه و بررسی اثر ورزش روی سیستم ایمنی (کمبود منابع پژوهش) .

2- وجود گزارشات ضد و نقیضی در زمینه تأثیر فعالیتهای بدنی بر روی سیستم ایمنی در کشورهای مختلف که برخی از این گزارشات به تقویت سیستم ایمنی و برخی دیگر به تضعیف سیستم ایمنی در نتیجه فعالیتهای بدنی اشاره داشته اند [11 و 17] .

3- به دلیل متفاوت بودن شدت و نوع تمرینات در تحقیقات انجام شده قبلی، نتایج متفاوتی را در زمانهای مختلف و در افراد مختلف می توان مشاهده نمود [22] .

4- ارتباط بین مشخصات ظاهری افراد با مشخصات فیزیکی آنها و تأثیر خصوصیات جسمی افراد در موفقیت و عدم موفقیت آنها در اجرای مهارتهای ورزشی.

5- نقش اساسی شاخص توده بدنی، قد و وزن در قابلیتهای جسمانی افراد [18] .

وجود تناقض در یافته های تحقیقات گذشته و همچنین به منظور بررسی اثر فعالیت بدنی بر روی عملکرد سیستم ایمنی بدن افراد میانسال چاق و غیر چاق، پژوهشگر بر آن شد تا با ارائه یک برنامه ورزشی منتخب هوازی (با توجه به ویژگیهای سنی و جسمی و آمادگی اولیه آنان)، تغییرات BMI و میزان سه نوع ایمونوگلوبولین A ، G ، M سرم را مورد مطالعه قرار دهد، تا بتواند ضمن مقایسه با تحقیقات گذشته، توصیه ها و راهکارهای مناسبی را برای مربیان و ورزشکاران ارائه نموده، تا این افراد بتوانند با اطمینان خاطر بیشتری به منظور حفظ سلامتی به فعالیتهای ورزشی روی آورند.

اهداف پژوهش :

هدف کلی :

بررسی تأثیر تمرینات هوازی بر BMI و ایمونوگلوبولین های منتخب سرم مردان میانسال

اهداف اختصاصی :

1. بررسی تأثیر تمرین منتخب هوازی بر BMI مردان میانسال چاق .
2. بررسی تأثیر تمرین منتخب هوازی بر IgA مردان میانسال چاق .
3. بررسی تأثیر تمرین منتخب هوازی بر IgG مردان میانسال چاق .

4. بررسی تأثیر تمرین منتخب هوازی بر IgM مردان میانسال چاق .

5. بررسی تأثیر تمرین منتخب هوازی بر BMI مردان میانسال غیر چاق .

6. بررسی تأثیر تمرین منتخب هوازی بر IgA مردان میانسال غیر چاق .
7. بررسی تأثیر تمرین منتخب هوازی بر IgG مردان میانسال غیر چاق .
8. بررسی تأثیر تمرین منتخب هوازی بر IgM مردان میانسال غیر چاق .

پیش فرض های پژوهش :

1. شرایط اجرای تمرین برای آزمودنی ها مساوی بود. بدین معنی که تمام آزمودنی ها در زمان و مکان یکسان با هم تمرین کرده و مورد آزمایش قرار می گرفتند.
2. آزمودنی ها با یک برنامه و وسایل یکسان تمرین کرده اند.
3. آزمودنی ها تمام تلاش خود را در جهت اجرای برنامه تمرین به کار بستند.
4. نمونه های خونی گرفته شده از تمامی آزمودنی ها بوسیله یک دستگاه و یک متخصص مورد بررسی قرار گرفت.
5. هیچ یک از آزمودنی ها سابقه تمرین منظم نداشتند.
6. آزمودنی ها در زمان خون گیری در هر دو نوبت ناشتا بودند.

فرضیه های پژوهش :

1. برنامه تمرین هوازی منتخب بر BMI مردان میانسال چاق تأثیر ندارد.
2. برنامه تمرین هوازی منتخب بر IgA مردان میانسال چاق تأثیر ندارد.
3. برنامه تمرین هوازی منتخب بر IgG مردان میانسال چاق تأثیر ندارد.
4. برنامه تمرین هوازی منتخب بر IgM مردان میانسال چاق تأثیر ندارد.
5. برنامه تمرین هوازی منتخب بر BMI مردان میانسال غیر چاق تأثیر ندارد.
6. برنامه تمرین هوازی منتخب بر IgA مردان میانسال غیر چاق تأثیر ندارد.
7. برنامه تمرین هوازی منتخب بر IgG مردان میانسال غیر چاق تأثیر ندارد.
8. برنامه تمرین هوازی منتخب بر IgM مردان میانسال غیر چاق تأثیر ندارد.

محدودیتهای پژوهش :

محدودیتهای قابل کنترل :

1. آزمودنی ها فاقد هر گونه سابقه بیماری عفونی بودند (کنترل از طریق پرسشنامه) .
2. آزمودنی ها فاقد هر گونه اختلال خونی و بیماری قلبی و عروقی جهت شرکت در فعالیت جسمانی بودند (کنترل از طریق پرسشنامه) .
3. انجام آزمون و نمونه گیری خونی در شرایط یکسان برای تمام افراد گروه.
4. انجام نمونه گیری ها در نوبت صبح و توسط یک گروه.
5. جنس آزمودنی ها
6. سن آزمودنی ها
7. هیچ یک از آزمودنی ها در حین اجرای تحقیق مصرف سیگار یا الکل نداشتند.
8. هیچ یک از آزمودنی ها در حین اجرای تحقیق دارویی مصرف نکردند.
9. هیچ یک از آزمودنی ها در طی 8 هفته تمرین بیش از 3 جلسه غیبت نداشتند.

10.استرس ناشی از خون گیری با آگاه نمودن آزمودنیها در ارتباط با نحوه تحقیق و نمونه گیری از خون نسبتاً کنترل شد.

11.درصد چربی و BMI آزمودنی ها



« پیشینه پـژوهش »

فعالیت بدنی و سیستم ایمنی

سالهای زیادی است که ورزشکاران، مربیان و متخصصین تربیت بدنی خواستار پاسخ به سؤالات پزشکی در ارتباط با فعالیت بدنی، ورزش و سیستم ایمنی هستند. چرا که عفونت های حاد تنفسی و دیگر بیماریها، مربیان و ورزشکاران را در جریان آماده سازی جهت شرکت در مسابقات بزرگ با مشکلات جدی روبرو ساخته، علاوه بر آن ارتباط احتمالی بین فعالیت های بدنی و عملکرد سیستم ایمنی، توجه مربیانی را که در جستجوی تمرین بیش از حد برای اجرای برتر هستند و نیز پزشکانی که درصدد پیشگیری و درمان بیماریهای عفونی ورزشکاران هستند را به خود جلب کرده است. برای پاسخ به این سؤالات که آیا تمرین بدنی تأثیری بر سیستم ایمنی دارد و یا اینکه چه نوع تمرینی باعث تقویت و چه نوع تمرینی باعث تضعیف سیستم ایمنی می شود تحقیقاتی با پروتکل های مختلف توسط محققین در ارتباط با عملکرد سیستم ایمنی و فعالیت بدنی صورت گرفته است و به طور کلی به موضوعاتی از قبیل پاسخهای ایمنی ورزشکاران، تغییرات BMI ، تغییرات هورمونهای کورتیزول و اپی نفرین و گلوتامین پلاسما اشاره کردند که به تفصیل خواهد آمد.

پاسخهای ایمنی ورزشکاران

تونی جی[1] و همکاران (1992) گزارش کردند که تمرین شدید تعداد لنفوسیت ها و تکثیر زیر مجموعه های آنها را در خون محیطی تغییر می دهد و در صورتی که موفقیت یک ورزشکار مستلزم تحمل استرسهای مزمن دوره های تمرین سنگین باشد ممکن است منجر به آسیب دیدگی عملکرد لنفوسیتها شده و باعث تضعیف سیستم ایمنی می شود [66] .

در تحقیق دیگری فیلیپ[2] و همکاران (1993) استعداد ابتلا به عفونت را در دوندگان ماراتن مورد بررسی قرار دادند. آنها همچنین گزارش کردند که اغلب اطلاعات بدست آمده از مربیان وپزشکان تیمهای ورزشی در بازیهای المپیک تابستانی (1988) و بازیهای المپیک زمستانی (1992) حاکی از آن است که بعضی از بهترین ورزشکاران به دلیل ابتلا به بیماریهای عفونی قادر به انجام مسابقات نشدند. این گزارش تأکید می کند که فعالیت بدنی شدید ورزشی خصوصاً وقتی که با استرس های روانی همراه باشد منجر به افزایش خطر ابتلاء به عفونت در ورزشکاران می شود [54] .

شفارد [3] (1994)، کاجیورا [4]و همکاران (1995) در ارتباط با کاهش عفونتهای ویروسی در ورزشکاران پیشنهاد کردند که تنظیم برنامه های ایمنی سازی، به حداقل رساندن تماس با عفونت، دور بودن از تمرین بیش از حد، داشتن رژیم غذایی مناسب و کاهش استرس های روانی و محیطی در ورزشکاران سطح بالا و کنترل منظم وضعیت سیستم ایمنی آنان می تواند به عنوان عاملی باشند که باعث کاهش عفونت در ورزشکاران می شود [36 و 60] .

مک کینون [5] و همکاران (1997) نیز در این زمینه گزارش کردند که انجام مسابقه بر روی بعضی از افراد با استرس های زیادی همراه است و چنین استرس هایی می تواند بر اثر تمرین حتی در ظرف یک ثانیه واکنش نشان دهد که به عنوان مثال سطوح IGA بزاقی سریعاً کاهش پیدا می کند و منجر به عفونتهای مجاری فوقانی تنفسی می شود [45] .

شین کای[6] و همکاران (1998)، ورد[7] و همکاران (1998) گزارش کردند که در 2 الی 10 دونده عفونت های ویروسی در طول دوره سه هفته ای تمرین افزایش یافته و همزمان با افزایش بار تمرین تکثیر لنفوسیت ها کاهش و عملکرد ایمنی دونده ها تضعیف شده بود [35] .

برک [8]و همکاران (1998) گزارش کردند افرادیکه سطوح تمریناتشان را افزایش می دهند ممکن است در معرض عفونت قرار نگیرند ولی وی اثر هورمونهای آزاد شده ناشی از استرس تمرین را برای سیستم ایمنی جزء عوامل آسیب رسان معرفی می کند. از نظر آنان مهم است که فرد چگونه و با چه شکلی فعالیت می کند و اگر فعالیت بیش از حد معمول باشد موجب بیماری وی خواهد شد. آنان یک سطح متوسطی از تمرین را برای افراد پیشنهاد می کنند واین سطح را وابسته به آمادگی و شرایط بدنی فرد می دانند [23] .

کارگوتیج[9] و همکاران (2002) در ارتباط با شناگران نخبه پس از تمرینات اینتروال با شدتهای مختلف گزارش کردند که در اثر ورزش تغییراتی در حجم خون بوجود می آید که به نوبه خود روی لوکوسیت ها ولنفوسیت ها اثر می گذارد. آنها پیشنهاد کردند که هنگامی که شدت بالای تمرین شنا با استرس های مسابقه ترکیب شود منجر به کاهش معنی داری در غلظت لنفوسیت ها می شود [37] .

تغییرات BMI:

وانگر[10] و همکاران (2006) گزارش کردند که تمرینات هوازی با شدت متوسط، تأثیر معنی داری بر روی مردان میانسال چاق دارد. آنها 15 مرد را به مدت 45 دقیقه با 60 درصد حداکثر اکسیژن به مدت 12 هفته در آزمایشگاه تمرین دادند. نتایج نشان داد میانگین BMI آزمودنی ها به میزان 3/5 کیلوگرم بر متر مربع کاهش نشان داد. این اطلاعات پیشنهاد می کند که ورزش متوسط می تواند منجر به کاهش BMI از طریق سوخت و ساز چربی ها و در نتیجه پایین آمدن وزن شود ] 69[ .

وو .کیم [11] (2007) در بررسی اثرات تمرین هوازی روی چاقی و BMI تحقیقی را انجام داد.

افراد مورد مطالعه این تحقیق را 13 دانشجوی مرد غیر فعال و چاق تشکیل می دادند. آزمودنیها با 70 درصد حداکثر اکسیژن مصرفی برای مدت 30 دقیقه روی تردمیل دویدند.

این تمرین با هفته ای 3 جلسه و به مدت 8 هفته در نظر گرفته شده بود. BMI آزمودنیها در روز قبل از تمرین و در خاتمه برنامه تمرینات گرفته شد. نتایج تحقیق نشان داد که میانگین BMI آزمودنی ها پس از 8 هفته تمرین کاهش معنی داری به میزان 1/3 کیلوگرم بر متر مربع داشته است. ] 70 [.

ووکیم و همکاران در سال 2007 تحقیق دیگری را در این زمینه انجام دادند. آنها برنامه تمرینات را این بار به مدت 15 دقیقه و با شدت 75 درصد حداکثر اکسیژن مصرفی به مدت 8 هفته در آزمایشگاه و بر روی مردان غیر چاق انجام دادند. نتایج نشان داد که BMI آزمودنی ها افزایش معنی داری داشت.

تغییرات هورمون کورتیزول :

شواهد محکمی وجود دارد که بر نقش هورمونها به عنوان تنظیم کننده تغییرات ناشی از ورزش در تعداد گلبولهای سفید و توزیع زیر رده های آنها دلالت می کند. به روشنی مشخص شده است که هورمونهایی از قبیل کورتیزول و اپی نفرین توزیع گلبولهای سفید بین گردش خون و اجزای مختلف بدن مانند کبد، طحال و مغز استخوان را تحت تأثیر قرار می دهند و منجر به افزایش یا کاهش تعداد آنها می شوند. بطور کلی پس از فعالیت های کوتاه مدت (کمتر از یک ساعت) که منجر به کاهش سطح کورتیزول می شود تعداد لوکوسیت های خون افزایش می یابد و پس از فعالیتهای خیلی طولانی با افزایش کورتیزول، تعداد لوکوسیت ها کاهش می یابد و این تغییرپذیری به عواملی از قبیل شدت و مدت تمرین، سطح آمادگی جسمانی فرد، کیفیت تغذیه ای و حتی ریتم ترشح شبانه روزی وابسته است و اکثر آنها گزارش کردند که ترشح کورتیزول با شدت ورزش افزایش می یابد [14].

ماین وارنینگ [12] [1991] گزارش کرد که افزایش کورتیزول پس از ورزش باعث مهار تکثیر لنفوسیت ها و فعالیت سلول Nk شده و در نتیجه باعث کاهش آنتی بادیها به طرف سلولهای سرطانی می شود. او بیان کرد که کاهش آنتی بادیها منجر به سرطان پوست، پستان و سینه در زنان می شود. [60] .

علاوه بر شدت تمرین، مدت تمرین نیز موضوعی است که نباید نادیده گرفته شود. براندنبرگر[13] و فالونیوس[14] گزارش کردند در شرایط تمرینی با شدت پایین اگر مدت تمرین طولانی باشد سطح کورتیزول پلاسما افزایش می یابد. بونن [15] و همکاران نیز گزارش کردند که دفع ادراری کورتیزول پس از ورزش با شدت 76 درصد حداکثر اکسیژن مصرفی در مدت 10 دقیقه تغییر نمی کند و هنگامی که مدت وزش تا 30 دقیقه ادامه یابد سطح کورتیزول پلاسما نیز در حدود دو برابر افزایش پیدا می کند.

وایت[16] (1991) نیز گزارش کرد کاهش در نوتروفیل ها بلافاصله پس از مسابقه ماراتن (70 مرد و 20 زن) با افزایش معنی داری در سطح کورتیزول پلاسما ارتباط دارد [67] .

همچنین ونگ و اسمیت [17] (1992) افزایش را در سطوح کورتیزول پلاسما پس از مسابقه اسب سواری طاقت فرسا گزارش کردند (68).

تحقیقات روبرتسون [18] و همکاران (1981)، مک کارتی [19] و همکاران (1988)، نایمن [20] (1989)، نلسون - کانرلا[21] (1997)، کاجیورا[22] و همکاران (2003) و پدرسن بی کا[23] (2007) نیز این مطلب را تأیید کرد و آنها گزارش کردند که پس از ورزشهای با شدت بالا و مدت طولانی غلظت کورتیزول افزایش یافته و در نتیجه آن ، ورود لنفوسیت ها به بافتهای محیطی افزایش می یابد و منجر به کاهش لنفوسیت های موجود در گردش خون و تکثیر آنها می شود و در نتیجة کاهش لنفوسیتها (تولید کننده ایمونوگلوبولینها) عملکرد سیستم دفاعی بدن تضعیف می شود [41 و 48 و 49 و 36 و 53] .

مقدمه

در این فصل ابتدا خلاصه و در پی آن یافته های پژوهش مطرح می شود. سپس به بحث و بررسی یافته ها و مقایسه آن با سایر پژوهشهای انجام شده می پردازیم و در پایان، نتیجه گیری و پیشنهادهایی برای پژوهش های آینده ارائه می گردد.

خلاصه پژوهش

هدف از این پژوهش بررسی تأثیر تمرینات هوازی بر BMI و ایمونوگلوبولین های منتخب سرم مردان میانسال بوده است. برای این منظور تعداد 40 نفر از مردان میانسال به طور تصادفی به دو گروه چاق (20= n) و غیر چاق (20=n ) تقسیم شدند.

میانگین سن برای گروه چاق 26 سال، قد 5/171 سانتی متر و وزن 4/96 کیلوگرم و همین عوامل برای گروه غیر چاق به ترتیب 12/28 سال، 8/176 سانتی متر و 2/70 کیلوگرم بود.

دو گروه در یک برنامه تمرینی به مدت 8 هفته شرکت کردند. هر هفته شامل سه جلسه و با جلسات 60 دقیقه ای شامل : 10 دقیقه گرم کردن عمومی، 20 دقیقه دویدن با شدت 60 تا 75 درصد HRR با تردمیل، 5 تا 10 دقیقه ریکاوری فعال، تکرار دورة تمرینی به مدت 20 دقیقه و 5 تا 10 دقیقه سرد کردن بود.

نمونه های خون آزمودنی ها 24 ساعت قبل و بعد از برنامه ورزشی گرفته شد و با روش الایزا، Ig های منتخب مورد بررسی قرار گرفت. همچنین BMI نمونه ها توسط دستگاه بادی کامپوزیشن آنالایزر (Body Composition Analyzer) اندازه گیری شد و در پایان با استفاده از نرم افزار SPSS داده های خام مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج به دست آمده از پژوهش به شرح زیر می باشد :

یافته های پژوهش

1- برنامه تمرینی هوازی منتخب بر BMI مردان میانسال چاق مؤثر است.

2- برنامه تمرینی هوازی منتخب بر IgA سرم مردان میانسال چاق مؤثر است.

3- برنامه تمرینی هوازی منتخب بر IgG سرم مردان میانسال چاق بی تأثیر است.

4- برنامه تمرینی هوازی منتخب بر IgM سرم مردان میانسال چاق بی تأثیر است.

5- برنامه تمرینی هوازی منتخب بر BMI مردان میانسال غیر چاق بی تأثیر است.

6- برنامه تمرینی هوازی منتخب بر IgA مردان میانسال غیر چاق مؤثر است.

7- برنامه تمرینی هوازی منتخب بر IgG مردان میانسال غیر چاق مؤثر است.

8- برنامه تمرینی هوازی منتخب بر IgM مردان میانسال غیر چاق مؤثر است.

بحث و بررسی

ایمونوگلوبولین ها از اجزاء مهم سیستم ایمنی هومورال بدن و BMI شاخصی برای بررسی تندرستی و وزن مطلوب بدن به حساب می آیند، تغییرات کیفی و کمی آنها نیز می تواند تغییرات قابل ملاحظه ای در عملکرد سیستم بدن بوجود بیاورد.

×برنامه تمرینی هوازی منتخب بر BMI مردان میانسال چاق تأثیر دارد و باعث کاهش آن می شود. این یافته ها با نتایج پژوهش های وانگر [24] و همکاران (2006) و وو. کیم [25] (2007) مطابقت دارد ]69 , 70 [ . ولی با یافته های پژوهشی وو. کیم و همکاران (2007) مطابقت ندارد ] 69[ .

×برنامه تمرینی هوازی منتخب بر IgA مردان میانسال چاق تأثیر دارد و باعث کاهش آن می شود. این یافته ها با نتایج پژوهش های لیزن و همکاران، توماس و همکاران ] 1 [ ، نیل بی واش ] 46[ و کالابرس و همکاران ]25[ که گزارش کرده بودند که تمرینات باعث کاهش IgA سرم می شود مطابقت دارد و با نتایج پژوهش های نلسون کانرلا ]45[ ، استفن سن و همکاران ]63[ و شارپ و همکاران ]57[ مبنی بر افزایش میزان IgA سرم پس از تمرین مطابقت ندارد. همچنین با تحقیقات فیتزگرالد و همکاران ]32[ ، شفارد و همکاران ]60[ و میشل و همکاران ]43[ که هیچ گونه تغییری را در میزان IgA سرم بعد از تمرین مشاهده نکردند تناقض دارد.

× برنامه تمرینی هوازی منتخب بر IgG سرم مردان میانسال چاق تأثیر ندارد ولی باعث کاهش آن می شود. این یافته ها با نتایج پژوهش های لیزن و همکاران ]1[ . بوسنبرگ]24[ ، فرانک و همکاران ]33[ ، رؤیا عسگری ]13[ و کالابرس و همکاران ]25[ که گزارش کرده بودند تمرینات باعث کاهش سطوح IgG سرم می شود مطابقت دارد و با نتایج پژوهشهای استفن سن و همکاران ]63[، پورتمنز و همکاران ]55[ ، نایمن وهمکاران ]49[ ، شوجی شین کای و همکاران ]62[ و نلسون کانرلا ]45[ که گزارش کرده بودند تمرینات باعث افزایش سطوح IgG سرم می شود مطابقت ندارد. همچنین با نتایج تحقیقات داگلاس ]28[ ، شفارد و همکاران ]60[ ، الیکیم ]30[ و مقصود پیری ]5[ که هیچگونه تغییری در میزان IgG سرم بعد از تمرین بدنی مشاهده نکردند تناقض دارد.

× برنامه تمرینی هوازی منتخب بر IgM سرم مردان میانسال چاق تأثیر ندارد ولی باعث کاهش آن می شود. این یافته ها با نتایج پژوهشهای فرانک ال و همکاران ]33[ ، تونی جی و همکاران ]66[ و مقصود پیری ]5[ که گزارش کرده بودند که تمرینات باعث کاهش IgM سرم می شود مطابقت دارد و با نتایج پژوهش های نلسون کانرلا ]45 [ و نایمن و همکاران ]49[ مبنی بر افزایش میزان IgM سرم پس از تمرین مطابقت ندارد. همچنین با تحقیقات میشل و همکاران ]43[ و ال شیدر و فاکزم ]13[ که هیچ گونه تغییری را در میزان IgM سرم بعد از تمرین مشاهده نکردند تناقض دارد.

× برنامه تمرینی هوازی منتخب بر BMI مردان میانسال غیر چاق تأثیر ندارد و باعث افزایش میزان BMI می شود. این یافته ها با نتایج پژوهش های وو. کیم و همکاران (2007) مطابقت دارد ولی با نتایج پژوهشهای وانگر و همکاران (2006) و وو. کیم (2007) مطابقت ندارد.

×برنامه تمرینی هوازی منتخب بر IgA سرم مردان میانسال غیر چاق تأثیر دارد و باعث کاهش آن می شود. این یافته ها با نتایج پژوهش های گلیسون و همکاران ]13[ ، مک کنیون و همکاران ] 40[ و مقصود پیری [ 5] که گزارش کرده بودند که تمرینات باعث کاهش IgA سرم می شود مطابقت دارد و با نتایج پژوهشهای نایمن و همکاران [ 49] ، پورتمنز و همکاران [ 55] و شوجی شین کای و همکاران [62] مطابقت ندارد . همچنین با تحقیقات داگلاس ]28[ و کاجیورا و همکاران ]36[ که هیچ گونه تغییری را در میزان IgA سرم بعد از تمرین مشاهده نکردند تناقض دارد.

× برنامه تمرین هوازی منتخب بر IgG سرم مردان میانسال غیر چاق تأثیر دارد و این تأثیر در جهت کاهش میزان IgG می باشد. این یافته ها با نتایج پژوهش های پدرسن بی کا ] 53[ ، تونی جی و همکاران ] 66[ ، نیل واش ] 46[ و رؤیا عسگری ] 13[ که گزارش کرده بودند تمرینات باعث کاهش سطوح IgG سرم می شود مطابقت دارد و با نتایج پژوهشهای هدفورز و همکاران ] 13[ ، نایمن و همکاران ] 49[ و نلسون کانرلا]45[ که گزارش کرده بودند تمرینات باعث افزایش سطوح IgG سرم می شود مطابقت ندارد. همچنین با نتایج تحقیقات داگلاس ]28[ ، اسکولا و همکاران ]31[ ، کاجیورا و همکاران ]36[ و مقصود پیری ]5[ که هیچگونه تغییری در میزان IgG سرم بعد از تمرین بدنی مشاهده نکردند تناقض دارد.

× برنامه تمرینی هوازی منتخب بر IgM سرم مردان میانسال غیر چاق تأثیر دارد و باعث کاهش آن می شود. این یافته ها با نتایج پژوهش های فرانک ال و همکاران ]33[ ، پدرسن بی کا]53[ و مقصود پیری ]5[ که گزارش کرده بودند تمرینات باعث کاهش سطوح IgM سرم می شود مطابقت دارد و با نتایج پژوهشهای نایمن و همکاران ]49[ و شوجی شین کای و همکاران ]26[ که گزارش کرده بودند تمرینات باعث افزایش سطوح IgM سرم می شود مطابقت ندارد. همچنین با نتایج تحقیقات میشل و همکاران ]43[ و ال شید ]13[ که هیچگونه تغیری در میزان IgM سرم بعد از تمرین بدنی مشاهده نکردند تناقض دارد.

نتایج پژوهش بر روی BMI مردان چاق بیانگر این بوده است که تمرینات هوازی منتخب می تواند موجب کاهش این عامل شود. در فعالیتهای هوازی و زیر بیشینه مسیر اصلی سوخت و ساز و تولید انرژی مسیر هوازی است و چربی به عنوان منبع سوختی مهمی در دسترس قرار می گیرد. بنابراین این گروه از آزمودنیها چربی را بیشتر در چرخة سوخت و ساز وارد کرده اند و توده چربی و وزن آزمودنیها و در نتیجه BMI آنان کاهش یافته است.

نتایج پژوهش بر روی BMI مردان غیر چاق با مردان چاق متناقض بود و حاکی از افزایش BMI در این گروه بوده است. با توجه به اینکه برنامة تمرینی این گروه با گروه چاق به لحاظ شدت ، مدت و زمان انجام تمرینات یکسان بود می توان چنین بیان کرد که این گروه احتمالاً قبل از اجرای برنامه تمرینی دارای تعادل انرژی منفی بوده و میزان سوخت و ساز پایة آنها بیشتر از میزان جذب انرژی بوده است که در اثر فعالیتهای ورزشی و صرف انرژی تمایل بیشتری به جذب کالری پس از فعالیت داشته اند و همین مطلب احتمالاً منجر به تغییر BMI در جهت مثبت شده است هرچند در بررسی آماری این تغییرات مشخص شد که تمرینات هوازی منتخب تأثیر معنی داری بر این متغیر نداشته است.

در بررسی تغییرات بدست آمده در ایمونوگلوبولین های افراد چاق در این پژوهش نتایج نشان داد که هر سه فاکتور مورد نظر (IgM , IgG , IgA)پس از 8 هفته برنامه ورزشی منتخب هوازی کاهش داشته است که این کاهش تنها در فاکتور IgA معنی دار بوده است. تحقیقات انجام شده بر روی تغییرات فاکتورهای ایمنی نتایج متناقضی را به همراه داشته است که اغلب این نتایج می تواند تحت تأثیر فاکتورهای متفاوتی از قبیل سن و جنس آزمودنی ها، درجه سلامتی آنها، میزان آمادگی بدنی آزمودنی ها، همچنین مدت و شدت برنامة تمرینی باشد، لذا این تناقض را می توان با دلایل متفاوتی توجیه نمود. در این تحقیق که فعالیت بدنی هوازی توأم با کاهش میزان ایمونوگلوبولین ها بوده است می توان دلایل چندی را ذکر کرد.